- Γκαμπριέλι, Τζοβάνι
- (Giovanni Gabrieli, Βενετία 1557 – 1612). Ιταλός συνθέτης και οργανίστας. Ανιψιός και μαθητής του Αντρέα Γκαμπριέλι (βλ. λ.), έγινε όπως και εκείνος περισσότερο γνωστός έξω από τα σύνορα της γενέθλιας πόλης του. Η επαγγελματική του σταδιοδρομία δεν υπερέβη τον τίτλο του δεύτερου οργανίστα της βασιλικής του Αγίου Μάρκου. Πνευματικός κληρονόμος του θείου του, απομακρύνθηκε ωστόσο από την τέχνη του δασκάλου του, χάρη στην κλίση του προς μία μεγαλύτερη εκφραστικότητα, που διακρίνει κανείς καθαρά σε συνθέσεις μεγαλοφυούς αντιστικτικής επεξεργασίας. Ο Γ. ως δάσκαλος και πρότυπο συνθετών του αναστήματος ενός Σιτς ή ενός Πρετόριους, διαμόρφωσε μία σχολή με ιδιαίτερα αισθητή απήχηση στις γερμανόφωνες χώρες. Οι δύο συλλογές του με εκκλησιαστικές συμφωνίες (Sacrae Symphoniae), από τις οποίες η πρώτη τυπώθηκε το 1597 και η δεύτερη μετά τον θάνατό του το 1615, περιλαμβάνουν από 6 έως 19 φωνές, ενώ στις Canzoni και στις Σονάτες που τυπώθηκαν το 1615, ο αριθμός των φωνών φτάνει τις 22. Εξάλλου, έγραψε πολλά μαδριγάλια και ριτσερκάρε, με τα οποία επιβεβαίωσε την ευαισθησία του στη χρήση του ηχοχρώματος.
Dictionary of Greek. 2013.